Τέσσερα είναι τα κάτεργα από τα οποία όλοι (σχεδόν) οι άνθρωποι περνούν κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής τους σε τούτον τον πλανήτη της τιμωρίας. Το σχολείο, ο στρατός, η δουλειά και ο γάμος.
Τα δυο πρώτα είναι υποχρεωτικά, γι’ αυτό και τα πιο ζόρικα, το τρίτο το ορίζει η σοφή ρήση των Γραφών: «Ο μη εργαζόμενος μηδέ εσθιέτω» –κάτι που ισχύει βεβαίως μόνο για τους είλωτες, τα αφεντικά έχουν τον τρόπο να το παρακάμψουν. Τελικά μόνο το τέταρτο είναι εντελώς προαιρετικό, αλλά... τι περίεργο!... κανείς (σχεδόν) δεν το αποφεύγει! Οι γυναίκες, σαφέστατα πιο έξυπνες από εμάς, έχουν καταφέρει να αποφύγουν το δεύτερο, ενίοτε και το τρίτο, έχουν αναγάγει το τέταρτο σε εξαιρετικά προσοδοφόρα ενασχόληση και μόνο το πρώτο δεν μπόρεσαν (οι περισσότερες) να γλυτώσουν. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα κι ας το αφήσουμε για την ώρα, μην μπλέξουμε.
Πέρασα κι από τα τέσσερα κάτεργα –και δεν το περηφανεύομαι– αλλά μπορώ να πω αδίστακτα ότι το πρώτο είναι μακράν το χειρότερο, γιατί σε περιλαβαίνει νωρίς, σε μια ηλικία που δεν έχεις ξεχάσει ακόμα να ονειρεύεσαι –και σε τσακίζει.
Και τα τέσσερα κάτεργα είναι στην ουσία άχρηστα για τον ανυποψίαστο, αθώο βεβαίως, κατεργάρη. Και τα τέσσερα έχουν άλλον σκοπό από εκείνον που ψευδώς κι ανερυθρίαστα δηλώνουν. Κατά έναν περίεργο τρόπο ο σκοπός είναι κοινός και για τα τέσσερα κι αποβλέπει στην εκμηδένιση της προσωπικότητας και στην ισοπέδωση της σκέψης, προκειμένου να κατασκευαστούν νομοταγείς, άβουλοι και πειθήνιοι «πολίτες», που θα υπηρετήσουν απρόσκοπτα κι αδιαμαρτύρητα το Σύστημα. (Το Σύστημα βρίσκεται βεβαίως πάνω από πολιτικές και κοινωνικές διαφοροποιήσεις και είναι διαχρονικό, ανώνυμο κι αόρατο δια γυμνού οφθαλμού).
Εδώ λέω ν’ ασχοληθώ με το πρώτο κάτεργο, το πιο ζόρικο και το πιο απάνθρωπο. Με τα υπόλοιπα άλλη φορά. Υπεμονή.
-------------------------
Το έκτο και τελευταίο βιβλίο της σειράς "Οι Θρύλοι της Γειτονιάς".
email συγγραφέα: panflynn@otenet.gr
